ΟΜΑΔΕΣ ΓΟΝΕΩΝ ΜΕ ΠΑΙΔΙΑ 2 ΕΩΣ ΚΑΙ 6 ΕΤΩΝ ΣΤΟ ΦΑΣΜΑ ΤΟΥ ΑΥΤΙΣΜΟΥ

ΒΙΩΜΑΤΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΔΕΣΜΟΥ ΓΟΝΕΑ-ΠΑΙΔΙΟΥ 

Σύγχρονες έρευνες δείχνουν ότι το σύστημα προσκόλλησης/δεσμού σε παιδιά στο φάσμα του αυτισμού λειτουργεί (π.χ. Teague et al., 2017, κ.α.). Τα παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα μπορούν να αναπτύξουν ασφαλή δεσμό. Το παιδί με ασφαλή δεσμό είναι ένας εξερευνητής του περιβάλλοντος με αυτοπεποίθηση αλλά συχνά επιστρέφει για να ανακουφιστεί ή απλά για να γεμίσει την “συναισθηματική του κούπα”.

Το πρόγραμμα Circle of Security Parenting μπορεί να βοηθήσει τους γονείς με παιδί στο φάσμα του αυτισμού να διαχωρίσουν τις βαθύτερες συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού από τη νευρολογική διαταραχή. Η αναγνώριση των έμφυτων συναισθηματικών αναγκών του παιδιού, ο αναστοχασμός των γονέων σε αυτές τις ανάγκες (reflective function) και η ευαίσθητη ανταπόκριση τους είναι το βασικό στοιχείο της εγκαθίδρυσης ενός ασφαλούς δεσμού ( Fonagy et al. 2016 Fonagy et al. 1996 Fonagy et al. 1991).

Απλά η έκφραση αυτών των αναγκών μπορεί να εμφανίζεται διαφορετικά και οι γονείς συνήθως νιώθουν αβέβαιοι και κατακλυσμένοι και χάνουν την βαθύτερη συναισθηματική ανάγκη. Ο λόγος και η μη λεκτική επικοινωνία μπορεί να μην ταιριάζουν, τα συναισθήματα μπορεί να μην εκφράζονται με ένα σαφή τρόπο, το παιχνίδι μπορεί να είναι επαναλαμβανόμενο ή περίεργο και οι γονείς μπορεί να δυσκολεύονται να χαρούν με το παιδί τους. Όλα τα παιδιά έχουν ανάγκη από σύνδεση και ανακούφιση. Αυτό μπορεί να εκδηλώνεται διαφορετικά στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των γονέων και των παιδιών που ζούν με τον αυτισμό.  

Οι γονείς μπορούν να κατανοήσουν, να παρατηρήσουν και να ανταποκριθούν στις φυσιολογικές και αναμενόμενες συναισθηματικές ανάγκες και ανάγκες της σχέσης γονέα-παιδιού πίσω από τη διάγνωση του φάσματος του αυτισμού.

Το πρόγραμμα Circle of Security Parenting βασίζεται σε πενήντα έτη έρευνας στο δεσμό και στη νευροβιολογία για το πώς μπορεί να υποστηριχθεί και να ενδυναμωθεί ο ασφαλής δεσμός στη σχέση γονέα-παιδιού. Είναι βραβευμένο με το Ainsworth Bowlby Award ως πρόγραμμα προαγωγής ασφαλών δεσμών.

Το παρόν πρόγραμμα περιλαμβάνει 10 συναντήσεις μιάμισης ώρας. Αφορά γονείς παιδιών 2-6 ετών που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού είτε με συν νοσηρότητα νοητικής αναπηρίας είτε όχι. Διεξάγεται σε ολιγομελής ομάδες μητέρων, μπαμπάδων, γονέων, φροντιστών παιδιού με αυτισμό. Διεξάγεται και ατομικά. Οι συναντήσεις περιλαμβάνουν την παρακολούθηση DVD, την χρήση πρακτικών και εύχρηστων γραφικών σχημάτων με τις βασικές συναισθηματικές και σχεσιακές ανάγκες των παιδιών, βιωματικές ασκήσεις, ασκήσεις ενδοσκόπησης και συζήτηση. 

Σύμφωνα με ερωτηματολόγια των γονέων μετά το πέρας του προγράμματος:

- 87% των γονέων μετά την παρακολούθηση του προγράμματος αναφέρουν ότι τα επίπεδα στρες τους στην αλληλεπίδραση με το παιδί μειώθηκε σημαντικά .

- 93% των γονέων μετά την παρακολούθηση του προγράμματος αναφέρουν ότι η σχέση τους με το παιδί τους βελτιώθηκε σημαντικά.

Το πρόγραμμα γίνεται υπό την εποπτεία της Ainsworth Attachment Clinic, USA - Circle of Security International, USA.

Βιβλιογραφικές αναφορές στο κείμενο:

Teague et al., (2017). Attachment in children with autism. A systematic review. Research in Autism Spectrum Disorders, 35, 35-50.

Fonagy, P., Luyten, P., Moulton-Perkins, A., Lee. Y-W., Warren, F., Howard, S., Ghinai, R., Fearon, P., & Lowyck, B. (2016). Development and validation of a self-report measure of mentalizing: The Reflective Functioning Questionnaire. PloS ONE, 11, 1–28.

Fonagy, P., Steele, H., Moran, G., Steele, M., & Higgitt, A. (1991). The capacity for

understanding mental states: The reflective self in parent and child and its significance

for security of attachment. Infant Mental Health Journal, 13, 200–217

Fonagy, P., & Target, M. (1997). Attachment and reflective function: Their role in self-

organization. Development and Psychopathology, 9, 679–700.